Sta jij ook wel eens op de kant te balen van de wind, terwijl de foilers moeiteloos over het water lijken te zweven? Wil je graag (een stuk) meer op het water staan? Lijkt het je wat om in een onmogelijke hoek tegen de wind in te varen? Hou je van efficiëntie? Wil je hoog kunnen springen in lichte wind? Als jouw antwoord op een van deze vragen ja is, dan is kitefoilen iets voor jou!
In deze guide geven we je graag informatie over de befaamde “magic carpet ride”. Let op! Kitefoilen is een sport die zeer verslavend is, wij zijn niet verantwoordelijk voor de gevolgen hiervan, maar helpen je er graag bij.
Is kitefoilen wel leuk?
Het meest gehoorde argument om niet te gaan foilen is dat het niet zo extreem is. Laten we eerlijk zijn, foilen is inderdaad niet zo extreem als vechten tegen de elementen met windkracht 8. Maar, dat betekent niet dat het saai is (en zoals we allemaal weten waait het niet altijd windkracht 8). Niet veel dingen zijn leuker dan kinderlijk eenvoudig de hele spot oversteken en een bakje koffie halen bij een strandtent die UPWIND van je startplek is. En wie wil er nou niet op een mooie zomeravond met 10 knopen wind heerlijk kunnen cruisen? En geloof ons: de geruisloze flow van een foil is ongeëvenaard.
Een vaak onderbelicht onderdeel van het foilen is de mogelijkheid om hoog te springen met een foil. Doordat je makkelijker hogere snelheden kan halen met lichte wind kun je flink wat hoogtemeters maken. Ook is terug upwind varen na je sprong een eitje. Zo openen zich veel mogelijkheden met een foil, die met andere boards simpelweg onmogelijk zijn. Ben je geïnteresseerd in de lichtwind mogelijkheden van de foil, neem ook eens een kijkje in ons lichtweer artikel!
Hoe moeilijk is foilen?
Het tweede argument tegen foilen is de pittige leercurve. Vroeger, toen foilen nog voor de racer was, sneed deze redenatie zeker hout, tegenwoordig niet meer. Met het groeien van de sport is er ontzettend veel materiaal beschikbaar gekomen dat het foilen voor iedereen binnen handbereik brengt. Denk hierbij aan boards met een neusrocker zoals de Groove Skate , korte masten en allround foils zoals de Sabfoil Medusa 699 . Ja, leren foilen is nog steeds uitdagend, maar voor iedereen met een gezonde dosis doorzettingsvermogen is het goed te doen.
Wat voor materiaal heb ik nodig om te foilen?
Wij bij Versus hechten er grote waarde aan om passend advies te geven bij deze vraag. In het volgende deel van het artikel benoemen we de belangrijkste aandachtspunten bij het het aanschaffen van foilmateriaal. Aarzel vooral niet om contact met ons op te nemen voor een op maat gemaakt advies!
Laten we beginnen aan de onderkant, de foil. Deze is opgebouwd uit een vier onderdelen: de frontwing, stabilizer, fuselage en mast.
Frontwing
Het belangrijkste onderdeel van een foil is de frontwing. Dit is de vleugel aan de voorzijde van de foil, die de meeste lift genereert om jou uit het water omhoog te duwen. Hoe een frontwing zich gedraagt kan het beste beschreven worden aan de hand van een aantal kenmerken.
Ten eerste, de oppervlakte. Hoe groter de oppervlakte van een frontwing, hoe meer lift deze genereert. De hoeveelheid lift die je nodig hebt hangt sterk af van het gewicht van de rider. Zo zal een lichte rider (<70kg) blij zijn met een kleinere frontwing (bijvoorbeeld een Armstrong HS1050 ), terwijl een zwaardere rider (>90kg) meer gebaat is bij een grotere frontwing (Bijvoorbeeld de Sabfoil Tortuga 633 (1250cm2)).
Daarnaast is het van belang om de frontwing aan te passen aan jouw wensen. Als je graag met meer power vaart, kan een kleinere frontwing veel voordelen geven, ondanks dat je misschien wat zwaarder bent. Wij geven hier graag advies op maat over, neem vooral contact ons op om de mogelijkheden te bespreken!
LET OP! De oppervlakte van een Sabfoil vleugel staat niet in de naam, deze refereert namelijk naar de wingspan van de vleugel. Zo is een Sabfoil Tortuga 1250 geen 1250 cm2, maar 2400(!) cm2.
Ten tweede, de dikte van de vleugel. Een dikkere vleugel zorgt voor meer ‘drag’. Dit is de hoeveelheid weerstand die een foil heeft in het water. Een dikkere vleugel zal dus een lagere eindsnelheid hebben dan een dunnere vleugel. Maar waarom zou je meer weerstand en een lagere eindsnelheid willen? Er zijn 2 hele goede redenen; je voelt je een stuk veiliger en meer in controle op een foil die niet blijft versnellen. De andere reden is het rijden of carven van golven met een foil. Een frontwing met een lagere eindsnelheid zorgt ervoor dat je een golf niet inhaalt, waardoor je deze kan blijven berijden.
Ten derde, het aspect ratio; deze term wordt vaak afgekort tot AR. Net zoals bij kites beschrijft deze de verhouding tussen de lengte en breedte van een wing. Zo is een kite of wing met een hoge AR lang en smal (zoals bijvoorbeeld de Naish Phoenix), terwijl een lage AR juist kort en breed is (zoals bijvoorbeeld de Slingshot UFO V2) . Een wing met een hoge AR heeft een hogere startsnelheid, hogere topsnelheid, betere upwind performance en is meer geschikt voor de gevorderde foiler. Een front wing met een lagere AR is stabieler en geeft meer lift op lagere snelheid, waardoor deze meer geschikt is voor de beginnende foiler of waverider.
En last but not least; winglets. Deze kleine extra ‘oortjes’ aan de uiteinden van de foil die omlaag of omhoog staan geven een foil een betere rechtuit stabiliteit. Deze zullen dus makkelijker in een rechte lijn varen, maar gaan wat minder makkelijk de bocht om.
Stabilizer
De stabilizer, of rearwing, is de vleugel aan de achterkant van de foil. Het profiel is omgekeerd van de frontwing, dus geeft de stabilizer zeg maar downorce. Eeen stabilizer is minder van invloed dan een frontwing, maar een gevorderde foiler zal zeker verschillen merken tussen verschillende stabilizers.
Voor stabilizers gelden dezelfde regels als voor frontwings, met name de oppervlakte en het hebben van winglets speelt een grote rol in het vaargedrag van een foil.
Een foilset komt altijd compleet met de stabilizer die de frontwing het beste complementeert, hierdoor hoef je je als beginner niet druk te maken over welke stabilizer je moet kiezen.
Mocht je al wat verder zijn in je foilcarrière, dan kan het ook leuk zijn om te gaan spelen met verschillende stabilizers en de hoek waaronder deze staan. Deze hoek kun je aanpassen met behulp van zogenaamde shims, plaatjes die je onder de stabilizer kunt plaatsen om zo de stabilizer meer of minder downforce te laten geven.
Fuselage
De fuselage is het stuk van de foil dat de frontwing, stabilizer en mast met elkaar verbindt. Deze zijn over het algemeen gemaakt van aluminium maar heel soms ook van carbon/titanium zoals bijvoorbeeld bij Armstrong het geval is.
Ook de fuselage is een onderdeel van je foilset waarover je je als beginner geen zorgen hoeft te maken. Je neemt gewoon de fuselage die bij je set geleverd wordt.
Mocht je toch interesse hebben, een langere fuselage zorgt voor een meer stabiele foil. Dit wordt met name in het racen gebruikt om stabiliteit te geven op hoge snelheden. Foilers die meer op zoek zijn naar een speelsere foil zullen meer gebaat zijn bij een kortere fuselage.
Mast
De mast van de foil is het gedeelte van de foil tussen de fuselage en het board. Het belangrijkste aspect van de mast is de lengte. Een langere mast heeft als voordeel dat je hoger boven het water staat, waardoor je makkelijker over chop heen kunt varen. Er is minder kans op een ‘breach’ (als de vleugels van de foil boven het wateroppervlak uitstijgen). Ook kun je de foil verder aankanten waardoor je beter upwind kunt varen. Maar hoe langer de mast, hoe meer er onder water met de vleugels gebeurt als je naar links, rechts, boven of beneden stuurt, hierdoor is het lastiger om te varen met een langere mast dan met een kortere mast.
Voor een beginner zal het dus makkelijker zijn om te leren met een kortere mast, maar de ervaring leert is dat men snel overstapt naar een langere mast zodra dat kan. De meest gebruikte lengte voor een kitefoil mast zit tussen de 75 en 95 cm.
Niet alleen de lengte, maar ook het materiaal dat gebruikt wordt in de mast is belangrijk. Masten worden of van carbon, of van aluminium gemaakt. Het voordeel van een carbon mast is dat deze lichter is dan de aluminium variant. Die is zwaarder, maar stijver en vooral ook, goedkoper. Met name het gewicht van een mast ga je merken als je een stukje naar het strand moet lopen. Het nadeel van een carbon mast is de prijs, daarnaast biedt ook niet elk merk zowel een aluminium als carbon mast aan.
Board
Naast de foil is het board waarop je vaart natuurlijk erg belangrijk. Foilboards komen in allerlei soorten en maten, elk met hun eigen voor- en nadelen. In het volgende stuk beantwoorden wij de meest gestelde vragen.
Waarom heb ik eigenlijk een board nodig, ik sta toch op de foil?
Dat klopt helemaal, maar voordat je op een foil komt te staan moet je toch echt enige vorm van drijfvermogen hebben. Met name in het begin is het fijn om op een groot board te staan. Grote boards ondersteunen je beter bij je eerste waterstarts en het taxiën (varen zonder uit het water te komen) maar daar houdt de toegevoegde waarde van een board niet op. Eenmaal uit het water kan een board helpen met ‘bouncen’ (het terugkaatsen van het water nadat je een touchdown met je foil maakt), en kan een board grote invloed hebben op je vaargedrag. Zo zal een kleiner board speelser zijn, terwijl een groter board stabieler is.
Welk foilboard heb ik nodig?
Er bestaan 2 verschillende soorten foilboards, de ‘echte’ foilboards en hybride versies. Een ‘echt’ foilboard is een board dat alleen gebruikt wordt bovenop een foil (bijvoorbeeld een Groove skate pro ), terwijl een hybride versie zowel met als zonder foil gevaren kan worden. Je kan deze boards ook inzetten als surfboard of bijvoorbeeld als skimboard.
Een hybride board heeft echter niet alleen maar voordelen, deze boards zijn vaak te groot om lekker mee te foilen en zijn vaak ook niet de beste als golfsurfboard. Door de lengte komen ze minder makkelijk los van het water tijdens het foilen en heb je bijvoorbeeld in bochten relatief veel swing weight. Als surfboard zijn ze in de regel wat zwaarder door de US box die er in zit om de foil op te kunnen monteren en door dat ze veelal extra verstevigd zijn. Onze voorkeur gaat daarom uit naar de echte kitefoilboardjes. Echter, als je twee vliegen in een klap wilt slaan en bereid bent hiervoor concessies te doen, kan een hybride ook zeker een optie zijn.
Welke maat foilboard heb ik nodig?
De maat van het foilboard dat je nodig hebt is afhankelijk van twee factoren: je vaardigheid op de foil en je gewicht. Een zwaardere rider zal een groter board met meer volume nodig hebben om makkelijk te kunnen waterstarten. Daarnaast is een langer board ook fijner voor langere mensen, omdat je meer ruimte hebt om je stance aan te passen. Een gevorderde foiler kan met vrijwel alle maten boards uit de voeten en de ervaring leert dat foilers steeds kleinere boards gaan varen naarmate ze beter kunnen foilen. We geven op dit gebied graag passend advies, op basis van jouw wensen.
Kite
Nu we weer een stapje verder zijn, komt vaak de volgende vraag naar boven:
Heb ik, als ik ga foilen, ook andere kites nodig?
Het antwoord op deze vraag is ja en nee. Je kunt met elke denkbare kite foilen. Heb je dus een nieuwe kite nodig om te leren foilen? Nee. Maar is elke kite goed in foilen? Nee helaas ook niet.
Wat met name een rol speelt voor een goede/fijne kite is het gewicht. Omdat je met kitefoilen over het algemeen in lichte wind vaart, maakt het gewicht van de kite erg veel verschil in hoe makkelijk een kite in de lucht blijft hangen en hoe deze herstart als hij op het water ligt.
Hoe goed een kite foilt kun je via het volgende rijtje redelijk inschatten, van goed naar minder: foilkite/no-strutter/one-strutter > wavekite > all-rounder > big-air kite > freestyle kite. In een andere blogpost van ons kun je hier ongelofelijk veel informatie over vinden.
Welke maten heb ik nodig?
Deze vraag gaat vaak over de grote maat die je overweegt om met weinig wind te kunnen varen. Je zult vast wel eens gehoord hebben dat foilers geen kites meer hebben groter dan een 10m2. Een 10m2 is voor de meeste mensen krachtig genoeg om vanaf 8/9/10 knopen te kunnen starten. Ga je groter, dan geeft de kite zoveel kracht wanneer je eenmaal vaart dat je als het ware over je board wordt getrokken. Groter is meestal dus niet nodig, tenzij je heel specifieke wensen hebt, zoals racen of wat zwaarder bent.
Het leuke is dat je al heel snel bij ietsje meer wind een kleinere kite kunt pakken, lekker snel en direct. Daarom zie je soms mensen foilen met kites van 3m2! Er is tegenwoordig een breed assortiment aan specialistische foilkites beschikbaar en het is het misschien lastig om door de bomen het bos nog te zien. Als je hierover advies wilt, neem contact op!
Straps of strapless?
Een andere veelgehoorde vraag is: met straps of juist strapless foilen? Hier kunnen we maar een antwoord op geven, dit is echt aan jou! Binnen ons team hebben we leden van beide stammen, ieder zijn voorkeur. Wat we wel kunnen doen is de voor- en nadelen opsommen.
Het voordeel van het varen met straps begint bij de waterstart. Doordat je je voet op je board kunt fixeren is het veel gemakkelijker om te starten. Daarom zullen wij beginners altijd aanraden om met straps te beginnen (je hebt alleen de straps voor je voorste voet nodig). Ook geven straps een extra stukje zekerheid als je op de foil staat, waardoor het leren van bochten een stukje makkelijker is.
Als je wilt springen met je foil zijn straps ook nodig (mits je de ambitie hebt om te landen met een board onder je voeten). De meeste strapped foilers gebruiken 2 straps aan de voorkant, die schuin staan (zg. windsurf stance) of sommigen 1 strap in het midden (surf stance). De achterste strap kan of wil je gebruiken wanneer je heel hard en/of upwind wilt varen en met beide voeten vast wil zitten. De achterste strap gebruiken beginners meestal niet, hij zit alleen maar in de weg op het board.
Het nadeel van straps is dat je voeten altijd op dezelfde plek staan, terwijl je eigenlijk de positie van je voeten aan wil passen aan de snelheid, koers of condities. Ook is het maken van een footswitch (bij gijpen of tacken) makkelijker op een board zonder straps.
Waar moet ik heen om te foilen?
Denk je het volgende scenario in: je hebt net een nagelnieuw foilsetje gekocht en bent op weg naar je homespot. Alleen, je homespot is heupdiep, ondieper dan je mast lang is. Je foil de grond zal de grond raken en dat wil je niet! (Je kunt dus met de lengte van je mast rekening houden met waar je wilt varen) Het is een goed plan naar een spot te gaan waar het voldoende diep is. Spiegelglad water is niet nodig, het leuke van foilen is dat een choppy spot aanvoelt als een vlakwaterparadijs, dus het opent veel mogelijkheden.
Op zee foilen?
Foilen op zee is zeker mogelijk, naast het feit dat het altijd diep is geven de golven het foilen een extra dimensie. Wel is het zo dat de zee voor een beginner niet aan te raden is. Door de branding heen komen met flinke golven, aanlandige wind en een vlijmscherpe foil is een gevaarlijke cocktail. Daarom kun je in het begin het beste oefenen op een plek zonder golven.
Veiligheid en bescherming
Wanneer je wilt gaan leren foilen zijn er een aantal veiligheidsmaatregelen die je zeker niet moet vergeten:
- Draag een helm! Een foil kan hard aankomen en vaart vaak nog een stukje door als jij al in het water ligt.
- Draag een impactvest! Je valt van een foil vaak plat op je borst door de hoogte en de wings onder je foil kunnen best hard aankomen en zijn scherp.
- Draag schoenen tijdens je eerste sessies! In het begin ben je aan het stoeien met je board om er op te komen, ga je onbewust watertrappelen en schop je tegen je wings op mast aan.
Accessoires
Helm
We kunnen je natuurlijk nergens toe verplichten, maar we raden het je wel graag met klem aan! Een hydrofoil gedraagt zich na een crash anders dan een twintip of een surfboard. Omdat hydrofoils zo efficiënt zijn varen ze veel langer en met meer snelheid en gewicht door dan je gewend bent. Hierdoor loop je het risico dat de foil tegen je hoofd aan vaart (en geloof ons, de vleugels zijn hard en scherp). Daarnaast kan je slecht inschatten waar de foil is als je koppie onder bent geweest, ook bij het weer boven water komen loop je dus een risico. Scoor dus snel je nieuwe helm!
Impactvest
Omdat je vaak gaat foilen in marginale wind is er natuurlijk altijd een risico dat de wind wegvalt tijdens je sessie. Vervolgens zal je een self-rescue moeten doen, en, je raadt het al, zwemmen.
Naast impact bescherming biedt een impact vest ook drijfvermogen, dit helpt wanneer je ver moet zwemmen om je energie goed te doseren.
Een standaard impact vest werkt goed, maar er zijn ook impact vesten die meer gefocussed zijn op het foilen. Denk hierbij een het Forward Sailing Impact Vest of het Mystic Foil Impact vest. Ons volledige assortiment impact vesten vind je hier!
Veiligheid
Een van de mogelijkheden die een foil biedt zijn de grote afstanden die je zowel down- als upwind kan afleggen. Voor de avonturiers die graag dat stapje verder gaan zijn er enkele producten ontwikkelt die je helpen dit zo veilig mogelijk te doen. Zo kan bijvoorbeeld een PLB, Led Flare of Restube wanneer je alleen op zee bent het verschil betekenen tussen wel of niet gered worden.
Hiermee zijn we aan het einde gekomen van deze foilguide! We hopen dat je hier enthousiast van bent geworden over de wondere wereld van het vliegen boven water. Heb je verder nog vragen of wil je graag overgaan tot aanschaf van een setje? Neem contact met ons op!